In september 2019 bezocht ik het prachtige Flores. Dit Indonesische eiland bevindt zich oostelijk van het Komodo National Park en is een opkomende toeristische bestemming. De mensen zijn ontzettend vriendelijk en puur en het landschap is waanzinnig mooi. Ik huurde een motorbike en reed in 12 dagen van oost naar west met mijn backpack achterop. Een afstand van ruim 650 kilometer en een avontuur om nooit te vergeten! Deze reisroute door Flores zou ik iedereen aanraden die net als ik graag de niet-toeristische plekken bezoekt en een beetje avontuurlijk is ingesteld.
Ik vertel je uitgebreid over mijn reisroute door Flores en geef je alle informatie die je nodig hebt om ook deze route af te leggen. Hieronder lees je precies welke plekken ik heb bezocht en wat je hier kunt zien en doen. Houd er rekening mee dat bij de duur van de ritten tussen de locaties geen pauzes zijn meegerekend. In werkelijkheid zul je er dus wellicht wat langer over doen, afhankelijk van de hoeveelheid pauzes die je neemt en natuurlijk hoe snel je rijdt.
Bijna de hele reisroute leg je af over de Trans-Flores Highway. Deze weg loopt tussen Labuan Bajo en Maumere en is nog niet zo heel lang geleden aangelegd en is daarom over het algemeen van zeer goede kwaliteit.
In dit artikel
Reisroute Flores
Maumere ➤ Koka Beach ➤ Moni ➤ Ende ➤ Riung ➤ Bajawa ➤ Ruteng ➤ Labuan Bajo
Maumere
De hoofdstad van Flores is Maumere en het is tevens ook de grootste stad van het eiland. Maumere is gelegen aan de noord-oostelijke kant van het eiland. De stad heeft een vliegveld en er gaan dagelijks directe vluchten vanaf Bali. Daarom is dit een goed start- of eindpunt van jouw reisroute door Flores.
Een hele boeiende stad is het zeker niet, dus heel lang hoef je er niet te verblijven. Echter bevinden zich in de omgeving mooie bezienswaardigheden waaronder verschillende eilanden waar je kunt snorkelen en duiken, maar ook de actieve Egon vulkaan die je kunt beklimmen.
Overnachting: Ik raad het aan om niet in de stad zelf te verblijven, maar oostelijk van de stad in het plaatsje Hitokalak. Ik verbleef hier in Sante Sante homestay. De homestay wordt gerund door een super vriendelijk gezin en bevindt zich aan een strand die je waarschijnlijk helemaal voor jezelf hebt. Maar ook Lena House een paar honderd meter verderop is een aanrader. Hier huurde ik mijn motorbike voor het afleggen van de reisroute.
Maumere ➤ Koka Beach
Afstand: 50 km / 80 km vanaf Hitokalak
Duur: 1,5 uur / 2 uur vanaf Hitokalak
Wegkwaliteit: Goed. De laatste 1,5 km tot het strand is echter wel van slechte kwaliteit.
Koka Beach
Flores heeft veel mooie stranden en één van de mooiste is Koka Beach (Pantai Koka). Met het witte zachte zand en de azuurblauwe kalme zee is het een fantastische plek om een dagje door te brengen. Eigenlijk zijn het twee baaien met een rots in het midden.
Koka beach is gelegen aan de zuidkust van het eiland en is een populaire bezienswaardigheid. Maar veel mensen hoef je er niet te verwachten. De kans is aannemelijk dat je deze plek deelt met slechts een handjevol mensen, zeker doordeweeks. In het weekend kan het er drukker zijn met lokale toeristen, zeker op zondag. Daarnaast wordt aangeraden om niet op zondag de weg op te gaan in de omgeving van Maumere, omdat er veel locals op deze dag dronken achter het stuur kruipen. Levensgevaarlijk dus.
Op het strand bevinden zich enkele lokale warungs waar je drinken en simpele gerechten zoals nasi goreng of mie goreng kunt kopen. Er staan ook een aantal gazebo’s (houten hutjes) op het zand waar je kunt relaxen in de schaduw.
Overnachting: Als je graag in de buurt van Koka Beach wilt overnachten, dan kan dat. Er bevinden zich namelijk een paar accommodaties waaronder Ricky Cowboy Homestay. Ik gebruikte daarentegen Koka Beach als tussenstop in mijn reisroute en reed dezelfde dag door naar Moni.
Koka Beach ➤ Moni
Afstand: 45 km
Duur: 1,5 uur
Wegkwaliteit: Goed. De route loopt door de bergen en bevat veel bochten
Moni
Moni is een slaperig dorpje gelegen tussen de rijstvelden in bergen. Om Moni te bereiken moet je heel wat bochten trotseren onderweg, maar je krijgt er een fantastisch uitzicht voor terug. De omgeving van Moni is prachtig met een paar mooie bezienswaardigheden.
Je vindt hier namelijk de bijzondere Kelimutu vulkaan met drie gekleurde kratermeren. Toen ik de kleuren en vooral ook de grootte van de meren zag viel mijn mond open. Onwerkelijk! De Kelimutu kun je bezoeken tijdens een sunrisetour, maar je kunt hem ook heel gemakkelijk op eigen houtje bezoeken met de motorbike. De weg is bochtig, maar van zeer goede kwaliteit en met fantastische uitzichten onderweg. Het beklimmen van de vulkaan is niet lastig en is voor elk niveau geschikt. Er is een duidelijk aangelegd pad met trappen.
Entree voor de Kelimutu is 150.000 IDR doordeweeks en 225.000 IDR in het weekend. Vanwege mijn reisplanning was ik er in het weekend en het was behoorlijk druk met lokale toeristen. De meesten wilden maar wat graag met mij op de foto. Ik denk dat ik met wel 25 verschillende mensen op de foto ben geweest.
Naast een bezoek aan de Kelimutu vulkaan, is een bezoekje aan de Air Terjun Murundao ook een aanrader. Voor deze waterval betaal je een kleine bijdrage van 5.000 – 10.000 IDR. Als je wil kan je er zwemmen dus vergeet geen zwemkleding.
Een andere waterval in de buurt is de Air Terjun Murukeba. Om hier te komen moet je een klein stuk door de jungle lopen. Het is een gemakkelijke hike van ongeveer 20 minuten met wegwijzers waardoor je niet kunt verdwalen.
Overnachting: In Moni bevinden zich redelijk wat accommodaties. Ik verbleef in Gecko Homestay en kan deze accommodatie zeker aanbevelen. De kamers zijn basic, maar prima in orde en het personeel is heel vriendelijk.
Moni ➤ Ende
Afstand: 52 km
Duur: ongeveer 2 uur
Wegkwaliteit: Goed. Ook deze route bevat veel bochten
Ende
Ende is de op een na grootste stad van Flores en bevindt zich aan de zuidkust van het eiland. Het is een redelijk drukke en ongezellige stad, maar een goede tussenstop in de reisroute door Flores. Het is een van de weinige plekken op het eiland waar je wat grotere supermarkten vindt.
Zo’n 25 kilometer westelijk van Ende vind je Blue Stone Beach (Pantai Batu Biru). Dit zou je mooi kunnen combineren op weg naar Riung. Echter leek een bezoek aan het strand mij geen meerwaarde omdat ik tijdens het rijden al zicht had op het strand en er overal hoopjes blauwe stenen langs de weg liggen. Ook in bijna al onze overnachtingen waren de blauwe stenen verwerkt.
Overnachting: Een dikke vette aanrader voor een verblijf in Ende is Flores Passport House. Toen ik er verbleef was het nog maar een maandje open en beschikten ze over 2 tweepersoonskamers. Het ziet er ontzettend fancy uit, het heeft een klein zwembad en het personeel is super lief. Prijzen liggen rond de €30 en dat is je geld dubbel en dwars waard.
Ende ➤ Riung
Afstand: 125 km
Duur: 4 uur
Wegkwaliteit: De route loopt via het dorpje Mbay. Het eerste gedeelte van de route is goed tot de grote splitsing naar Bajawa of Mbay. Daarna is de wegkwaliteit iets minder goed, met meer gaten. Vanaf Mbay is de weg oké.
Riung
Veel mensen slaan Riung over tijdens hun reisroute door Flores vanwege een tekort aan tijd. Zonde, als je het mij vraagt, want het is er hartstikke mooi en toerisme staat hier nog meer in de kinderschoenen.
Je kunt in Riung fantastisch snorkelen bij de 17 islands. Bij een van de lokale vissers boek je eenvoudig een dagtrip. Loop simpelweg naar de pier en onderhandel met hen over de prijs. Een gemiddelde prijs voor een dagtrip ligt tussen de 300.000 IDR en 500.000 IDR voor de boot inclusief lunch en entree. Om een idee te krijgen over de prijs; entreegeld is 100.000 per persoon en een snorkelmasker en flippers ieder 25.000 IDR.
Ik bezocht een aantal eilanden waar ik fantastisch heb gesnorkeld en lunchte met verse vis op één van deze paradijsjes. Als je wilt kun je er ook gaan kamperen. Eén van deze eilanden is de overnachtingsplek van miljoenen vliegende honden. Rond zonsondergang vliegen ze uit de bomen en gaan ze op jacht, fantastisch om te zien!
Naast eilanden bezoeken en snorkelen, is er ook een mooi uitzichtpunt westelijk van Riung: Watu Mitong Riung. Dit is een geweldige plek om de zon zien onder te gaan.
Overnachting: Ik verbleef twee nachtjes in Riung guesthouse met nette kamers met ontbijt en heel vriendelijk personeel. Maar ook Nirvana Bungalows worden aangeraden.
Riung ➤ Bajawa
Afstand: 73 km / 116 km via Mbay
Duur: 3 – 4 uur
Wegkwaliteit: Slecht
Er zijn twee mogelijke routes tussen Riung en Bajawa. De weg direct richting het zuiden (73 km) of via Mbay (116 km). Aan de kortere route kleeft echter wel een groot nadeel. De weg is namelijk van erg slechte kwaliteit. Toch waagde ik het erop om die extra 43 km te vermijden, en dat heb ik geweten ook! De weg tot het eerste dorpje is behoorlijk slecht, met veel gaten en stukken waar asfalt plaats heeft gemaakt voor zand en losse stenen. Rond de dorpjes is de weg een stuk beter, maar buiten de dorpjes erg slecht. Dat zand, losse steentjes en flinke gaten in de weg een slechte combi is, heb ik als bofkont mogen ervaren. Ik reed erg zacht, maar één kleine stuurbeweging zorgde er toch voor dat ik viel. De schade bleef gelukkig bij een schram op mijn voet.
Bajawa
Het stadje Bajawa is de perfecte uitvalsbasis voor het ontdekken van de geweldige omgeving met watervallen, hotsprings, traditionele dorpen en een vulkaan. Je bent hier zeker een paar dagen zoet.
In de stad zelf is niet zo heel veel te beleven. Wat wel leuk is, is om het lokale marktje Pasar Bobou te bezoeken. Je kunt hier verse groenten en fruit kopen en je krijgt een beetje een beeld van het leven van de lokale bevolking.
Noord-oostelijk van de stad Bajawa vind je de Air Terjun Ogi. De looproute naar deze waterval is erg mooi. Het is 15 minuten wandelen en onderweg kom je langs vele rijstvelden met uitzicht op de vulkaan. Entree is 20.000 IDR.
Rond Bajawa bevinden zich verschillende traditionele Ngada dorpen waaronder Bena en Tololela. Als je het leuk vindt, kun je ook overnachten in deze dorpjes om meer te leren over hun cultuur en tradities.
Voor een mooi uitzicht op de Inierie vulkaan kun je Manulalu viewpoint bezoeken. Je kunt er tevens ook overnachten of wat eten en drinken in het café.
Ben je een beetje actief ingesteld, dan raad ik je 100% aan om de Inierie vulkaan te beklimmen op Flores. Dit was letterlijk en figuurlijk het hoogtepunt van mijn reisroute door Flores. Het is pittig, maar je krijgt er heel wat voor terug: het beste uitzicht ooit én natuurlijk een ruime dosis voldoening. Werkelijk waar één van de mooiste uitzichten die ik ooit heb gezien, was op de top van de Inierie vulkaan. Het kostte mij 3 uur om naar boven te klimmen en vervolgens weer zo’n 2,5 uur naar beneden.
Na het beklimmen van de Inierie vulkaan reed ik naar de Manalage Hotspring om bij te komen. Wat deze hotspring zo bijzonder maakt, is dat er een (bijna kokend)hete en een ijskoude rivier samenkomen. Je zult merken dat de temperatuur op elke plek in de rivier weer iets anders is. Ik vond het een hele toffe en vooral relaxte ervaring.
Overnachting: In het centrum van Bajawa zijn een aantal (basic) accommodaties. Ik verbleef daarentegen een half uur rijden over een hele bochtige weg vanaf Bajawa in Wolokoro Ecotourism. De kamers zijn simpel maar goed, je hebt er een geweldig uitzicht op de Inierie vulkaan en het personeel is super vriendelijk.
Bajawa ➤ Ruteng
Afstand: 135 km
Duur: 4 – 5 uur
Wegkwaliteit: Goed.
Onderweg van Bajawa naar Ruteng zou je een stop kunnen maken bij Liang Bala Beach en Cepi Watu Beach.
Ruteng
Ruteng ligt gelegen in een prachtige omgeving met rijstvelden. Wanneer je de stad uitrijdt is de wegkwaliteit een stuk slechter, maar bevind je je direct tussen de rijstvelden.
Eén van de bekendste bezienswaardigheden in Ruteng is de Hobbit cave (Liang Bua). In deze grot werd in 2003 een nieuwe soort ontdekt, namelijk de Homo floresiensis. De naam Hobbit Cave is afgeleid van het kleine formaat van deze vroege mens, ook wel de Flores Hobbit genoemd.
De route naar de grot is van redelijk slechte kwaliteit, maar je hebt er wel prachtig uitzicht op de bergen en rijstvelden. Het kostte mij moeite om de grot te vinden, maar gelukkig waren er een aantal vriendelijke locals die mij de wegwezen op de motorbike. Toen ik aankwam, was het hek dicht en realiseerde ik me dat het zondag was. Maar gelukkig kwam de eigenaar uit het dorpje aangelopen op het hek voor mij te openen. Ook het kleine museum opende hij speciaal voor mij. Kosten voor de grot en het museum zijn 20.000 IDR.
Zo’n 15 km vanaf Ruteng richting Labuan Bajo kom je langs de Spiderweb ricefields. Deze rijstvelden hebben, zoals de naam het al zegt, de vorm van een spinnenweb. De gemeenschappelijk rijstvelden waren cirkelvormig en werden vroeger gedeeld met het hele dorp. In het midden werden vroeger rond de oogsttijd ceremoniële rituelen gehouden.
Overnachting: Er bevinden zich een aantal accommodaties in Riung met verschillende prijsklassen. Ik verbleef in het simpele en betaalbare D-Rima Homestay dat wordt gerund door een hele vriendelijke familie.
Ruteng ➤ Labuan Bajo
Afstand: 133 km
Duur: 4 – 5 uur
Wegkwaliteit: Goed. De weg is met name het laatste stuk erg goed. Hier en daar wat gaten, maar over het algemeen uitstekend.
Labuan Bajo
Labuan Bajo is de meest toeristische stad op het westen van het eiland. Naast een vismarkt, heeft de stad niet heel veel te bieden. Ik vond het fijn om er een paar nachtjes bij te komen van de scootertocht, want dat was namelijk behoorlijk slopend.
Daarnaast kun je ook een trip maken naar het traditionele dorp Wae Rebo. De weg hier naartoe is alleen alles behalve goed. Je kunt het eigenlijk geen weg meer noemen. Om het dorp te bereiken moet je vervolgens 3 uur hiken. Een tour naar het dorp kun je boeken in Labuan Bajo maar ook in Denge. Ben je dus onderweg van Ruteng naar Labuan Bajo, dan zou je een nachtje in Denge kunnen overnachten en de volgende dag de tour kunnen starten naar Wae Rebo.
Labuan Bajo is dé plek voor het boeken van een (meerdaagse) trip naar het Komodo National Park. Ik maakte een boottrip van Labuan Bajo tot Lombok en bezocht fantastische eilanden, snorkelplekken en natuurlijk de beroemde komodovaranen. Het was een trip om nooit te vergeten.
Overnachting: Er is een grote keuze aan accommodaties in Labuan Bajo. Ik verbleef in een dorm van Seaesta Hostel, maar ze hebben ook (vrij prijzige) tweepersoonskamers. Dit hostel is een hele grote aanrader. Als gast kun je gebruik maken van het zwembad, sportschool, pingpong tafels en pooltafels. Indien je hier wilt verblijven, is het zeker aan te raden om van te voren te boeken.
Vervoer reisroute Flores
Flores is een langgerekt eiland en de afstanden zijn behoorlijk groot. Er zijn een aantal opties betreft vervoer op het eiland.
Privéchauffeur
Zo kun je ervoor kiezen om een privéchauffeur in te huren voor een bepaalde tijd. Een voordeel hiervan is het reizen met een comfortabele auto. Indien de chauffeur Engels spreekt, kan hij ook je gids zijn. Nadelen zijn wat mij betreft dat je erg afhankelijk bent en daarnaast is het de duurste optie. Voor een driver op Flores betaal je ongeveer 500.000 – 800.000 (€28 – €45) IDR per dag.
Openbaar vervoer
Een andere optie is het openbaar vervoer, in de vorm van bussen. Deze zijn erg cheap, maar kunnen soms ook behoorlijk oncomfortabel zijn. De bussen rijden op vaste tijden, soms meerdere keren per dag tussen bepaalde bestemmingen. Tussen de populaire bestemmingen rijden de Gunung Mas bussen, maar ook shared taxi’s zijn vaak te regelen in het guesthouse.
Wanneer je snel wagenziek wordt, is dit waarschijnlijk geen prettige optie. De wegen zijn erg bochtig, je zit met veel mensen opgepropt in een busje en heel rustig rijden de chauffeurs vaak niet.
Motorbike
De laatste mogelijkheid is het huren van een motorbike/scooter. Wat mij betreft is dit de meest avontuurlijke maar ook veruit de leukste optie. Reizen op deze manier geeft je ontzettend veel vrijheid. Daarnaast is de kans zeer klein dat je op een motorbike last hebt van wagenziekte, ook best fijn.
Door de motorbike deze reisroute door Flores af te leggen, kom je best met de lokale bevolking in contact en krijg je de meest authentieke ervaring. Overal zwaaiden mensen naar me en werd ik enthousiast begroet. Het leukste was toen ik door een klein dorpje reed en de kinderen naar de weg renden om mij een high five te geven, hoe schattig is dat!
Ben je heel avontuurlijk ingesteld, dan zou je deze reisroute in Flores alleen kunnen afleggen op de motorbike. Ik vond het daarentegen prettig om met een reisgenoot samen te reizen.
Is het gevaarlijk om te rijden in Flores? Nee, wat mij betreft niet. Over het algemeen vond ik de verkeerssituatie en de wegen in Bali, Java stukken gevaarlijker. De wegkwaliteit van de Trans Flores Highway die over het hele eiland loopt is over het algemeen hartstikke goed en er is nauwelijks ander verkeer, los van in de steden. Er zitten daarentegen soms wel grote gaten in de weg, dus het is belangrijk om rustig te rijden en altijd goed op te letten.
Houd er rekening mee dat de weg erg bochtig is en door de bergen loopt en de afstanden groot zijn. Mijn gemiddelde snelheid op de motorbike was denk ik zo’n 40 km/u vanwege de vele scherpe bochten. Onderschat de afstanden niet. Een aantal uur per dag op een motorbike kan erg vermoeiend zijn. Het is daarom zeker aan te raden om genoeg rustpauzes in te lassen en naar je lichaam te luisteren.
Onderweg kom je ook genoeg lokale warungs (eettentjes) tegen, zelfs op plekken waar je dat niet snel zult verwachten. Toch is het verstandig om genoeg snacks en water mee te nemen voor onderweg.
In de steden vind je tankstations, maar daarbuiten eigenlijk niet. Gelukkig kun je overal flessen benzine kopen langs de weg voor 12.000 – 15.000 IDR.
Motorbike huren
Motorbikes van 125cc en 150cc huur je bij Lena House in Maumere of bij Divers Paradise in Labuan Bajo voor 125.000 IDR (€7) per dag, plus 400.000 IDR borg die bij het inleveren weer netjes terug krijgt. Als je de motorbike aan de andere kant van het eiland weer wil inleveren, is dat geen probleem. Hiervoor betaal je eenmalig 500.000 IDR (€30) extra.
Ik huurde namelijk mijn motorbike in Maumere en leverde deze weer in Labuan Bajo in, maar andersom is ook mogelijk! Stuur een berichtje naar de eigenaar van Lena House voor meer informatie: +62 811-3823-733.
Reisduur reisroute Flores
Heb je de tijd, dan raad ik je zeker aan om minimaal 10 dagen voor Flores uit te trekken. Zelf verbleef ik er 12 dagen, omdat ik het graag rustiger aan wilde doen. Een paar dagen minder zou in theorie ook mogelijk zijn, maar je bent dan aan het haasten wat erg vermoeiend is en je kunt lang niet alle highlights zien.
Heb je minder dan 10 dagen de tijd, dan is het huren van een driver misschien een beter idee.
Beste reistijd reisroute Flores
De beste reistijd voor het afleggen van deze reisroute door Flores is van mei tot en met september. Je hebt dan de grootste kans op mooi weer. In theorie begint rond oktober het regenseizoen, maar in 2019 liet de regen op zich wachten tot ongeveer december. Aan het einde van het droge seizoen, in de maanden augustus en september, kan het er wel heel erg droog en heet zijn. Daarnaast kom je uiteraard meer toeristen tegen in het hoogseizoen (juli en augustus).
Spullen en kleding
Zeker als je op de motorbike rijdt, raad ik je natuurlijk aan om niet teveel mee te nemen. Al reed ik 12 dagen lang met mijn hele backpack achterop en dat was prima te doen. Elke ochtend even insnoeren (daar krijg je ook handigheid in) en rijden maar.
Er zijn grote temperatuurverschillen in Flores vanwege het grote verschil aan hoogtes. Zo kan het ’s nachts in o.a. Moni en Bajawa erg afkoelen. Neem daarom ook een lange broek en een vest of trui mee.
Een regenjas is aan te raden wanneer je rond of in het regenseizoen deze reisroute door Flores aflegt.
Gelukkig bieden veel accommodaties een wasservice aan zodat je niet snel zonder kleding komt te zitten. Vaak duurt deze wasservice 24 uur.
Neem genoeg zonnebrand mee voordat je naar Flores reist. Dit kun je hier gek genoeg namelijk niet kopen.
In Flores komt Malaria voor. De GGD raadde mij om preventief malariapillen te slikken voor zowel Flores als Komodo. Kijk op de website van de GGD voor meer informatie of maak een afspraak.
Accommodaties
De keuze aan accommodaties in Flores is nog niet heel erg groot omdat het eiland een nog opkomende toeristische bestemming is. De prijzen liggen daarom ook over het algemeen wat hoger voor de kwaliteit die je krijgt, dan op veel andere populaire Indonesische eilanden. Er is namelijk weinig concurrentie.
Verwacht niet veel luxe in Flores. De meeste accommodaties zijn basic. Vaak zul je geen warm water hebben.
Daarnaast zijn sommige accommodaties niet online te boeken, al komen er wel steeds meer online te staan. Boek bij voorkeur je overnachting een dag van te voren om er zeker van te zijn dat je er kunt blijven. Maar je kunt ook prima ter plekke langsgaan bij de accommodaties, maar dan is er natuurlijk een kans dat de leukste al vol zijn.
Tip: Filter op Google Maps op trefwoorden als Hotel, Homestay of Guesthouse om verschillende accommodaties te vinden. Ook Booking heeft wat aanbod in Flores.
Cultuur in Flores
In Flores is het grootste gedeelte van de bevolking Katholiek. Een minderheid van de bevolking is moslim of protestants. Waar in eilanden zoals Java en Lombok korte kleding niet altijd op prijs wordt gesteld, valt dat in Flores best mee. Je zult de locals wel zien zwemmen in hun kleding in plaats van zwemkleding, maar het is over het algemeen prima als je in een bikini op strand loopt. Bekijks zul je waarschijnlijk wel krijgen op sommige plekken, want het is iets wat ze niet heel vaak zien.
Het kan handig zijn om te weten dat in Flores hond wordt gegeten. Je zult dit niet snel op het menu zien staan en vaak wordt het alleen gegeten bij speciale gelegenheden. Toch kan het voorkomen dat je zonder dat je het weet hond voorgeschoteld krijgt. Ik heb verhalen gehoord dat reizigers in de veronderstelling waren dat ze geit aan het eten waren, maar dat dit achteraf hond bleek te zijn. Eet je liever geen hond, vraag dan van te voren welk vlees ze gebruiken, of stap even over naar vegetarisch eten.
Taal
De meeste mensen spreken niet tot nauwelijks Engels, maar met behulp van handen en voeten kom je er zeker uit. Het loont ook om een klein beetje Bahasa Indonesisch te leren. Ben je bijvoorbeeld de weg kwijt dan vraag je “di mana…?” =”waar is…?”. Vergeet geen dankjewel te zeggen = “terimah kasih”!
Ondanks dat veel mensen beperkt Engels spreken, maken de meeste graag een praatje met je. Zo stond ik onderweg van Bajawa naar Ruteng even langs de weg een pauze te nemen totdat drie jongens op één motorbike (ja, je leest het goed) stopten om te vragen of ik hulp nodig had. Ze studeerden toerisme in Labuan Bajo en woonden in een dorpje vlakbij Ruteng en gingen dezelfde richting op als ik. Ze boden me aan om met mij mee te rijden naar één van de stranden. Hartstikke leuk! Uiteindelijk nodigden ze mij uit bij hun homestay waar ik een kopje koffie heb gedronken. Voordat ik het wist stond het hele dorp voor de deur.
Ik vond het geweldig om te zien hoe vriendelijk de lokale bevolking kan zijn. Onderweg werd er vaak naar mij gezwaaid, vaak in combinatie met een enthousiast “hello mister!” of “bule!”. Dit verdiend wat uitleg: in het vocabulaire van de meeste locals is het woordje “miss” niet inbegrepen, vandaar dat ze zowel mannen áls vrouwen “mister” noemen. Best geinig. Daarnaast wordt “bule” gebruikt voor toeristen, meestal blanke toeristen. Het is geen scheldwoord en is dus niet negatief bedoeld. Zo liep ik in Riung een restaurantje binnen waarbij het jongetje zijn moeder riep met “mama, bule!”.
Flores is absoluut een bestemming die me heel goed heeft verrast!