Litouwen is waarschijnlijk niet het eerste land waar je aan denkt voor een weekendje weg. Voor mij stond het ook nooit echt op mijn lijstje. Maar de hoofdstad Vilnius heeft me echt positief verrast!
De stad voelt ruim aan, met brede straten, rustige pleinen en opvallend weinig verkeer. Het heeft iets kalms en ontspannen, maar straalt tegelijkertijd een subtiele Oost-Europese charme uit. Denk aan imposante gebouwen, kerken en sfeervolle straatjes in het centrum. Tegelijkertijd zie je nog sporen van het Sovjetverleden terug. Vilnius is misschien geen bruisende metropool, maar juist daarom perfect voor een relaxt, verrassend en veelzijdig lang weekend.
10 Dingen om te doen in Vilnius
1. Wandel door het oude centrum
Het oude centrum van Vilnius is perfect te voet te verkennen. Het heeft mooie geplaveide straatjes, pastelkleurige gebouwen en kerktorens op elke hoek.
Ga gewoon zonder plan wandelen. Loop binnen bij lokale winkeltjes, proef een typische Litouwse snacks en geniet van het rustige tempo. Alles voelt hier een beetje ‘slow living’, en dat is precies wat je nodig hebt op zo’n weekendje weg.
2. Beklim de Gediminas Tower
Deze toren, die bovenop een heuvel in het centrum staat, is dé plek voor een panoramisch uitzicht over Vilnius. Je kijkt uit over de oude stad met z’n kerktorens, de rivier de Neris, en verderop de moderne wijk met hoge gebouwen. Op een zonnige dag is het heerlijk om hier even te zitten en gewoon te genieten van het uitzicht.
Volgens de legende droomde hertog Gediminas hier ooit van een ijzeren wolf die stond te huilen op de heuvel. Een waarzegger vertelde hem dat dit betekende dat hij op die plek een machtige stad moest bouwen. En zo werd Vilnius geboren.
Je kunt ervoor kiezen om de toren zelf te beklimmen (kleine toegangsprijs), maar alleen de heuvel oplopen is ook al de moeite waard, én gratis. Geen zin om te klimmen? Vanaf de rivierkant kun je ook met een klein kabelbaantje omhoog.
3. Steek de rivier over en ontdek een andere kant van Vilnius
Als je de rivier de Neris oversteekt vanuit het oude centrum, kom je ineens in een totaal andere sfeer terecht. Je vindt hier een mix van oude gebouwen (die er soms bijna verlaten bij liggen) en moderne hoogbouw. De wijk voelt een beetje industrieel aan met brede wegen en street art, maar tegelijk is het verrassend rustig en open.
Het contrast met de oude stad is groot, en dat maakt het juist leuk om te ervaren. Je bent nog steeds in Vilnius, maar het voelt even alsof je in een andere stad bent beland.
4. Struin door de Halės Turgus markthal
Voor wie houdt van lokaal eten en markthallen: de Hales Turgus (markt) is the place to be. Hier koop je Litouwse kazen, gedroogde worst, honing, groenten en fruit. Perfect voor een middagje mensen kijken en je onderdompelen in het lokale leven.
5. Bezoek het KGB Museum
Het oude KGB museum (Museum of Occupations and Freedom Fights) is enorm indrukwekkend en leerzaam. Dit museum, gevestigd in het voormalige KGB-hoofdkantoor, geeft je een inkijkje in de donkere periodes van Litouwen onder Sovjet-bezetting. Je kunt de oude cellen zien, en er zijn veel persoonlijke verhalen en voorwerpen.
Het is heftig, maar belangrijk om te zien. En het laat je de vrijheid en creativiteit van de stad vandaag nóg meer waarderen.
6. Wandel door Bernardine Garden
Een van de fijnste stukjes groen in Vilnius vond ik de Bernardine Garden, een rustig park vlak naast de oude stad en de rivier. Hier vind je bloemenperken, fonteintjes en speeltuinen. Perfect om even uit te rusten of wat snacks te eten op een bankje in de zon. De sfeer is relaxed, en het park wordt vooral bezocht door locals.
7. Beklim de heuvel naar het Three Crosses Monument
Vanuit het Bernardine park kun je ook een leuke wandeling maken naar het Three Cross Monument, dat op een heuvel boven de stad ligt. De klim omhoog is is grotendeel via een trap, en eenmaal boven word je beloond met een mooi uitzicht over Vilnius. Het monument zelf is indrukwekkend en symbolisch: het vertegenwoordigd het begin van het christendom in Litouwen.
8. Neem een kijkje bij de oude Lukiškių gevangenis
De Lukiškių kalėjimas gevangenis midden in de stad was tot 2019 nog gewoon in gebruik, wat best bizar is als je er nu rondloopt. Meer dan 100 jaar zaten hier gevangenen, waaronder ook politieke gevangenen tijdens het Sovjettijdperk.
Tegenwoordig is het omgetoverd tot een creatieve plek: sommige oude cellen worden nu gebruikt door kunstenaars, muzikanten of designers. Je kunt de gevangenis alleen van binnen bekijken met een tour, maar dat maakt het ook juist leuk want je hoort verhalen over het verleden en loopt door de originele ruimtes.
In de zomer is er op het binnenplein vaak van alles te doen: optredens, events, en er is een bar waar je iets kunt drinken.
9. Dagtripje naar het kasteel in Trakai
Als je een dagje buiten de stad wilt, neem dan de bus of trein naar Trakai, een dorpje met een middeleeuws kasteel op een eiland. Het ligt op een uurtje reizen van Vilnius en is echt een plaatje en is perfect voor mooie foto’s en een beetje natuur.
Je kunt rondom het meer wandelen, bootje varen of een kibinai (een soort Litouwse empanada gevuld met vlees of kaas) proeven bij een van de lokale bakkerijtjes.
10. Proef de Litouwse keuken
Eerlijk is eerlijk: ik had geen idee wat ik kon verwachten van de Litouwse keuken. Maar het heeft me echt positief verrast. Denk aan stevige, hartige gerechten met veel aardappels en vlees. Typisch Litouws is bijvoorbeeld cepelinai: grote aardappelknoedels gevuld met vlees, geserveerd met room en spek.
Veel restaurants serveren een moderne twist op traditionele gerechten. En als je geen vleeseter bent, zijn er ook genoeg vega opties te vinden.
Wil je typisch Litouws eten proberen, dan kan ik je Lokys aanraden, een restaurant in het oude centrum dat zich specialiseert in traditionele gerechten met een vleugje wild. Denk aan hertenstoof en zelfs bever. Het interieur voelt alsof je in een middeleeuwse jachthut bent beland, en dat past eigenlijk perfect bij het menu.
Een andere aanrader is Etno Dvaras. Dit restaurant bevindt zich deels in een kelder met een heel gangenstelsel, wat het meteen een unieke sfeer geeft. Je kunt hier alle klassiekers van de Litouwse keuken proberen: van koude bietensoep tot aardappeldumplings, stoofpotten en meer. Ook fijn: het is een populaire plek bij locals én toeristen, maar toch betaalbaar.
Praktische tips voor je trip naar Vilnius
- Vliegen: Vanaf Nederland of België vlieg je vaak goedkoop met Ryanair of Wizzair. De luchthaven ligt op zo’n 15 minuten rijden met de bus van het centrum.
- Geld: Litouwen gebruikt de euro. Handig!
- Overnachten: In de oude stad of in de buurt van het treinstation zit je perfect.
- Vervoer: Je kunt bijna alles te voet doen. Wil je iets verder, dan kan je een elektrische steps huren of een goedkope Uber nemen.
